Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum

Kurucu olmak, dışarıdan bakınca “vizyon belirlemek” ve “ekibi büyütmek” gibi parlak başlıklara indirgenebiliyor. Oysa gerçekte kuruculuk; her hafta, bazen her gün, geri dönüşü zor kararlar vermek demek. Bu kararlar, yalnızca işin büyümesini değil; takımın motivasyonunu, ürünün geleceğini ve şirketin finansal sağlığını da etkiliyor.

Bu yazının odağı Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum konusu. Yani “ne kararlar zor?”dan öte, bu kararları nasıl sistematik şekilde verdiğimi anlatacağım. Çünkü çoğu kurucu, “doğru kararı” ararken aslında şu problemlerle boğuşuyor:

• Belirsizlik: Veri yokken karar vermek
• Çakışan hedefler: Büyüme mi kârlılık mı?
• Kaynak kısıtı: Zaman, bütçe ve ekip aynı anda yetmiyor
• Teknik gerçekler: Ürün hızlanmak isterken altyapı direniyor
• İnsan faktörü: Ekip, ortaklar ve yatırımcılarla denge

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımı, içgüdüyü tamamen dışlamaz; ama içgüdüyü çerçeveleyen bir sistem kurar.

Bu yazıda:

• Karar alma sürecinin temel kavramlarını
• Kurucuların en zorlandığı karar tiplerini
• Teknik ve ürün stratejisi boyutunu (mimari, MVP, ölçek)
• Uygulanabilir bir karar rehberini
• Performans, güvenlik ve optimizasyonun kararlarla ilişkisini
• Ondokuzon Yazılım perspektifinden pratik yöntemleri
• detaylı şekilde ele alacağız.

2) Temel Kavramlar

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum konusu, “doğru karar = tek cevap” gibi düşünülürse zorlaşır. Önce kararın doğasını anlamak gerekir.

2.1 Karar Türleri: Geri Dönüşlü vs Geri Dönüşsüz

• Geri dönüşlü kararlar (Two-way door): Yanlışsa geri alırsın. Örn: bir A/B test, küçük bir fiyat denemesi.
• Geri dönüşsüz kararlar (One-way door): Yanlışsa maliyeti büyüktür. Örn: co-founder ayrılığı, altyapının tamamen yeniden yazılması.
• Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımında ilk soru şudur: “Bu karar geri dönüşlü mü, geri dönüşsüz mü?”

2.2 Belirsizlik ve Risk

Belirsizlik, ölçemediğin şeydir. Risk ise ölçebildiğin. Kurucular çoğu zaman ikisini karıştırır.

• Belirsizliği azaltma yöntemi: küçük deneyler, müşteri görüşmeleri, prototip
• Riski yönetme yöntemi: limit koyma, senaryo planlama, stop-loss mantığı

2.3 Karar Çerçevesi (Decision Framework)

Karar çerçevesi; aynı tip kararlarda tutarlı olmanı sağlar. Böylece “o günkü moduna” göre değil, sistemle karar verirsin.

Basit bir çerçeve:

• Amaç nedir?
• Alternatifler neler?
• Ölçütler neler? (maliyet, hız, risk, etki)
• En kötü senaryo?
• Geri dönüş planı?

2.4 Ürün–Pazar Doğrulama (Validation)

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum sürecinde en sık hata: ürünü “doğrulamadan” büyütmek. Doğrulama, satış yapmak zorunda değildir; ama en azından:

• Kullanıcı acısı net mi?
• Kullanıcı çözümü anlıyor mu?
• Kullanıcı tekrar kullanıyor mu?

2.5 Teknik Borç (Technical Debt)

Teknik borç, kötü kod demek değildir. Bilinçli alınmış hız borcu olabilir. Sorun, borcun faizi büyümeye başladığında ortaya çıkar: release yavaşlar, bug artar, ölçek kırılır.

3) Teknik Derinlik

Kurucuların zor kararları çoğu zaman “iş kararı” gibi görünür, ama altında teknik gerçekler yatar. Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum derken; teknoloji seçimleri, mimari, ürün yol haritası ve organizasyonel tasarım birlikte düşünülmeli.

3.1 Mimari Kararlar: Modüler Monolit mi, Mikroservis mi?

Erken aşamada mikroservis romantiktir: “ileride çok büyüyeceğiz” hissi verir. Ama çoğu startup için gerçek şu:

• Mikroservis = operasyonel maliyet + gözlemlenebilirlik + DevOps yükü
• Modüler monolit = hızlı iterasyon + düşük koordinasyon maliyeti

Best practice:

• MVP → modüler monolit
• PMF sonrası → parçalılaştırma (domain bazlı servisleşme)

3.2 Build vs Buy: Kendin mi Geliştireceksin, Hazır mı Kullanacaksın?

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımında bu kararın cevabı şuna bağlıdır:

• Bu parça fark yaratan çekirdek yetenek mi?
• Yoksa commodity mi?

Örnek:

• Ödeme altyapısı çoğu B2C’de commodity → “buy”
• Risk skorlama motoru bir güvenlik ürününde çekirdek → “build”

3.3 Ürün Yol Haritası: Özellik mi, Sonuç mu?

Roadmap’i “feature list” yapmak kurucuları kilitler. Ondokuzon’da genellikle roadmap’i şu şekilde kurarız:

• Hedef (Outcome)
• Ölçüm (Metric)
• Hipotez (Hypothesis)
• Çözüm (Feature set)

Örnek:

• Hedef: aktivasyonu artır
• Ölçüm: onboarding completion rate
• Hipotez: 3 adımlı onboarding düşürür
• Çözüm: wizard + progress bar + örnek veri

3.4 Kod Örneği: Basit Karar Skorlama

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum sürecinde, kararları “duygu”dan çıkarıp “kıyaslanabilir” hale getirmek için basit bir ağırlıklandırma kullanılabilir.

// Basit karar skorlama (Node.js örneği)
// Her alternatif için: etki (impact), maliyet (cost), risk (risk) puanları 1-10
// Toplam skor = impact*0.5 - cost*0.3 - risk*0.2
function scoreDecision({ impact, cost, risk }) {
return impact * 0.5 - cost * 0.3 - risk * 0.2;
}
const optionA = { impact: 8, cost: 6, risk: 5 };
const optionB = { impact: 7, cost: 3, risk: 4 };
console.log("A:", scoreDecision(optionA));
console.log("B:", scoreDecision(optionB));

Bu “mutlak doğru” vermez; ama alternatifleri aynı masada konuşulabilir hale getirir.

3.5 En Sık Yapılan Hatalar

• “Büyüyeceğiz” diye erken optimizasyon
• Yatırım sunumu için ürünü parlatıp çekirdeği ihmal etmek
• Teknik borcu görünmez saymak
• Müşteri geri bildirimi yerine iç ekip fikriyle roadmap oluşturmak
• Co-founder çatışmasını ertelemek (en pahalı erteleme)

3.6 Ondokuzon’un Pratikte Uyguladığı Yöntemler

Ondokuzon Yazılım olarak; web, mobil ve özel yazılım projelerinde kurucularla çalışırken “karar maliyetini” düşüren bir pratik uygularız:

• Kapsamı outcome’larla yazarız (özellik değil hedef)
• MVP’yi hızlı çıkarmak için teknoloji seçimini yalın tutarız
• “Ölçek” kararını PMF sinyallerine bağlarız
• Performans ve güvenliği “sonradan” değil, başlangıçtan planlarız

4) Adım Adım Uygulama / Rehber Bölümü

Bu bölümde Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımını, uygulanabilir bir rehbere dönüştürüyorum.

4.1 Adım 1 — Kararı Sınıflandır: Two-way mı One-way mi?

Soru: Bu karar geri alınabilir mi?

• Two-way: hızlı dene, hızlı öğren
• One-way: daha fazla veri, daha fazla paydaş, daha net risk planı

4.2 Adım 2 — Karar İçin “Tek Cümlelik Problem Tanımı” Yaz

İyi kararlar iyi tanımlanmış problemlerden çıkar.

Örnek:

“Aktivasyon oranı düşük çünkü onboarding çok uzun.”

Bu cümle olmadan çözüm üretmek, rastgele geliştirmeye döner.

4.3 Adım 3 — 3 Alternatif Kuralı

Kurucular genelde iki seçenek arasında sıkışır. Üçüncü seçenek “yaratıcılığı” zorlar.

Örnek:

• A) Tam yeniden yaz
• B) Mevcutla devam et
• C) Kritik modülleri izole edip kademeli refactor

4.4 Adım 4 — Kriterleri Sabitle (Hız / Maliyet / Risk / Etki)

Kararı “kim daha iyi savunuyor”a bırakma. Kriterleri sabitle:

• Etki (Impact)
• Maliyet (Cost)
• Risk (Risk)
• Zaman (Time-to-value)

4.5 Adım 5 — “Stop-Loss” Tanımla

Kurucular için stop-loss, duygusal yatırımın önüne geçer.

Örnek:

“Bu feature 2 sprintte hedef metriğe etki etmiyorsa durduruyoruz.”

4.6 Adım 6 — Kararı Yazılı Hale Getir (1 Sayfa)

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımında “yazmak” çok kritik:

• Neyi seçtik?
• Neyi seçmedik?
• Neden?
• Hangi metriği izleyeceğiz?
• Ne zaman gözden geçireceğiz?

4.7 Örnek Senaryo 1: MVP Kapsamı Tartışması

Problem: Ekip “tam ürün” istiyor, bütçe sınırlı. Çözüm: MVP’de yalnızca çekirdek akışı hedefle.

MVP checklist:

• Giriş / kayıt
• Çekirdek aksiyon (sipariş / rezervasyon / mesaj)
• Basit admin panel
• Analitik event’ler

4.8 Örnek Senaryo 2: İlk Teknik Ekip Kararı

Soru: Senior mu junior mu? Ajans mı in-house mu? Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımında pratik öneri:

• MVP dönemi: küçük çekirdek + hız
• PMF sonrası: in-house büyüme + süreç

4.9 Karşılaşılabilecek Sorunlar ve Çözümleri

5) Performans, Güvenlik ve Optimizasyon (2025 Standartları)

Kurucuların zor kararlarından biri de şudur: “Performans ve güvenliği ne zaman ciddiye alacağım?”

Cevap: Başından itibaren, ama doğru seviyede.
Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımı burada “kademe” önerir.

5.1 Performans (Hız)

2025’te performans yalnızca “hızlı site” değil; ürünün büyüme maliyetidir. Yavaş ürün = düşük dönüşüm.

İzlenecek metrikler:

• Core Web Vitals: LCP, CLS, INP
• API latency (p95)
• TTFB
• Bundle size

Hız için pratikler:

• Next.js SSR/SSG stratejisi
• Görsel optimizasyon (lazy + modern formatlar)
• CDN kullanımı
• Cache kontrolü

5.2 Güvenlik

Güvenlik, kurucu için “yarın” değil “bugün” kararıdır. Özellikle kullanıcı verisi varsa.

Minimum güvenlik checklist:

• JWT/OAuth
• Rate limiting
• Input validation
• Logging & alerting
• KVKK uyumlu veri saklama

5.3 En İyi Yapılandırmalar

• Ortam ayrımı: dev / staging / prod
• Secrets yönetimi
• Yedekleme (DB backup)
• Error tracking (Sentry vb.)

6) Kullanılan Teknolojiler (Ondokuzon Perspektifi)

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum konusu, teknoloji seçimleriyle doğrudan bağlantılıdır.

Ondokuzon olarak teknoloji seçimini “trend”e göre değil, karar hedeflerine göre yaparız.

6.1 PHP / Laravel (MVP ve Kurumsal Stabilite)

Ne zaman mantıklı?

• Hızlı backend geliştirme
• Admin panel ağırlıklı ürünler
• Net iş kuralları olan sistemler

Laravel’in avantajı: hızlı geliştirme + güçlü ekosistem.

6.2 React.js / Next.js (Ürünleşme ve SEO)

Ne zaman mantıklı?

• B2C ürünlerde SEO kritikse
• Performans hedefleniyorsa
• Component tabanlı ölçeklenebilir UI isteniyorsa

Next.js ile:

• SSG/SSR kararı stratejik bir karardır
• Core Web Vitals iyileştirmeleri daha yönetilebilir olur

6.3 Tailwind CSS (Hızlı ve Tutarlı UI)

Kurucu için avantajı:

• Tasarım tutarlılığı
• Hızlı iterasyon
• UI borcunu azaltma

6.4 WordPress / Shopify (Build vs Buy Perspektifi)

Ne zaman mantıklı?

• İçerik odaklı projeler
• Hızlı pazara çıkış
• E-ticaretin commodity olduğu senaryolar

6.5 Firebase (Doğrulama ve Prototipleme)

Ne zaman mantıklı?

• MVP’de hızlı backend
• Gerçek zamanlı özellikler
• Küçük ekiplerle hızlı iterasyon

Not: PMF sonrası veri modeli ve maliyet için yeniden değerlendirme yapılır.

7) Sık Sorulan Sorular (SSS)

Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum yaklaşımı her sektöre uyar mı?
Evet. Çerçeve sektörden bağımsızdır; kriterleri sektöre göre değiştirirsin.

Kurucu olarak karar verirken içgüdü mü veri mi?
İkisi birlikte. Veri yoksa küçük deneylerle veri üretmek gerekir.

MVP’yi ne kadar küçük tutmalıyım?
Kullanıcıya değer veren çekirdek akışı kapsayacak kadar; gerisi sonra.

Co-founder anlaşmazlıklarında nasıl karar verilir?
Rol, beklenti ve yetki net değilse önce bunları yazılı hale getir; sonra karar ver.

Teknik borcu ne zaman ödemeliyim?
Borç “release hızını” etkilediği an. Faiz yükselmeden planla.

Mikroservise ne zaman geçmeliyim?
PMF sonrası, ekip ve gözlemlenebilirlik olgunlaşınca.

Roadmap’i nasıl daha sağlıklı yönetebilirim?
Feature yerine outcome yaz; metriğe bağla; sprint sonunda ölç.

Yatırım mı gelir mi öncelikli?
Duruma göre değişir. Ama sürdürülebilirlik için gelir odaklı sinyaller çok değerlidir.

Performans neden erken dönemde önemli?
Yavaş ürün dönüşümü düşürür; büyüme maliyetini artırır.

Ajansla mı in-house’la mı başlamalıyım?
MVP döneminde hız için ajans/hybrid; PMF sonrası in-house büyüme sık görülür.

8) Sonuç / Özet

Kuruculuk, belirsizlik içinde yön tayin etmektir. Bu yüzden Kurucular İçin En Zor Kararlar ve Bunları Nasıl Veriyorum konusu, tek seferlik bir “doğru karar” arayışı değildir; tekrarlanabilir bir karar sistemi kurma işidir.

Bu yazıda öne çıkan ana çıktılar:

• Kararları two-way / one-way diye sınıflandırmak
• Problemi tek cümlede netleştirmek
• Alternatifleri 3’lemek ve kriter matrisiyle kıyaslamak
• Stop-loss belirleyerek duygusal yatırım tuzağından kaçınmak
• Kararları yazılı hale getirip ölçümle geri beslemek
• Teknik mimari ve ürün stratejisini birlikte yönetmek
• Performans ve güvenliği 2025 standartlarında “kademeli” ele almak

Bu yaklaşımı uygulayan kurucular:

• Daha hızlı öğrenir
• Daha az kaynakla daha doğru ilerler
• Takım içi çatışmaları azaltır
• Ürünü daha sağlıklı ölçekler

Her projede ihtiyaçlar farklıdır, bu nedenle doğru teknoloji seçimi kritik. Ondokuzon olarak; ürün fikrinden MVP’ye, ölçeklenebilir mimariden performans ve güvenliğe kadar, kurucuların karar süreçlerini netleştiren teknik ve stratejik bir yol haritası kurmalarına destek oluyoruz.